کد مطلب:19195 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

طبق آيات قرآن و احاديث اسلامي وصيّت چه حكمي دارد؟

از ظاهر قرآن بر مي آيد وصيت كردن حكمي الزامي است، ولي در مواردي كه حق خدا يا حق خلق، بر عهده كسي باشد وصيت واجب است و گرنه بر واجب نبودن و مستحب بودن آن اجماع است: «كُتب عليكم إذا حضر أحدكم الموت إنْ تَرَك خيراً الوصيّة للوالدين و الأقربين بالمعروف حقّاً علي المتّقين» بقره/180؛ [بر شما نوشته شده و لازم است هنگامي كه مرگ يكي از شما فرا رسد اگر چيز خوبي (مال حلالي) از خود بر جاي گذارده (و كسي را بر آن حقّي نيست، يعني حقّ الله و حقّ الناس در آن راه نيافته) براي پدر، مادر و بستگان نزديك به طور شايسته و عادلانه وصيّت كند. اين حقّي است بر ذمّة پرهيزكاران.]

پيامبر اسلام و پيشوايان دين(ع) سفارش اكيد به وصيت دارند، پيامبر اسلام(ص) مي فرمايد: شايسته است مسلمان وصيت كند و وصيت نامة او هر شب زير سرش باشد و شبي را بدون آن نگذراند: «ينبغي للمؤمن أن يوصي. ما ينبغي لامرء مسلم آن يبيت ليلة إلاّ وصيّته تحت رأسه» (وسائل 20/171، كتاب الوصايا.) آن حضرت بر اين معنا پاي فشرده و چنين مي فرمود: كسي كه بدون وصيّت بميرد به نوع مرگ جاهليت مرده است: «من مات بغيرٍ وصيّةٍ مات ميتةً جاهليةً» (همان 19/259)

امام صادق(ع) نيز فرموده است: وصيّت از احكام ثابت و استوار بر هر مسلمان است: «هي حقّ علي كلّ مسلم» (همان 2/446) پس شايسته است يك فرد مسلمان پير باشد يا جوان، هميشه با وصيّت باشد. البته مورد وجوب وصيت و موارد استحباب آن در فقه بيان شده كه قبلاً به نموداري از آن اشاره شد و مرگ بدون وصيت در حال وجوب آن، مرگ جاهليت است.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 4 (معاد در قرآن)